Беларускім выкладчыкам расказвалі пра перавагі сыстэмы адукацыі КНДР
На мінулым тыдні для выкладчыкаў Віцебскай вэтакадэміі (ВДАВМ) правялі навукова-мэтадычны сэмінар, які быў прысьвечаны абароне дысэртацыі іх калегі Сяргея Дзявятых на тэму ”Самабытныя ідэі аб адукацыі й сыстэма адукацыі ў КНДР”.
У сваім выступленьні ён данёс калеґам думку, што сыстэма адукацыі КНДР на ўсіх яе ўзроўнях накіравана на ”фармаваньне ў навучэнцаў якасьцей, якія дазваляюць чалавеку мэтанакіравана зьмяняць навакольны сацыяльны сьвет такім чынам, каб ён адказваў ідэалам калектывізму, сацыяльнай справядлівасьці й праґрэсу”.
Варта адзначыць, што Дзявятых у прынцыпе вядомы сваім асаблівым стаўленьнем да КНДР. Напрыклад, ён наведваў Амбасаду КНДР у Менску й нават быў узнагароджаны ўладамі Паўночнай Карэі за ”тлумачэньне й доказ правасьці й адметнасьці самабытных ідэй і палітыкі КНДР, заснаваных на традыцыях рэвалюцыйнай адукацыі, закладзеных Кім Ір Сэнам”.
«Дастаткова паказальнай зьявай зьяўляецца й тое, што ўслаўленьне таталітарнага палітычнага рэжыму ня толькі не асуджаецца ў беларускай адукацыі, але й усяляк прасоўваецца, што выяўляецца ў напісаньні прац і правядзеньні сэмінараў з тэзамі, якія апраўдваюць уладу Паўночнай Карэі», — кажуць экспэрты @іSANS_Belarus.
(В статье есть фото тех событий, но реактор не грузит картинки)
Убийство в центре Слуцка
В начале 1970-х в небольшом Слуцке проживали 35,6 тысячи человек (сегодня — более 61 тысячи). И тогда, и сейчас это был районный центр Минской области. Региональную тишь потрясло преступление: утром 9 апреля 1967 года в фонтане Слуцкого городского парка нашли труп молодого человека. Убитым оказался местный рабочий, каменщик Александр Николаевский. Выяснилось, что накануне его избили заведующий отделом культуры Слуцкого горисполкома Геннадий Гапанович и его родственник, рабочий сахарного завода Леонид Сытько.
Незадолго до этого Николаевский попал в больницу с язвой. Его навестили приятели, вместе с ними он выпил, после чего отправился на улицу для «продолжения банкета». В тот злополучный день он по ошибке забрел в дом, где жил Гапанович, и попытался открыть дверь его квартиры. Чиновник вместе с приятелем, также выпивавшие на кухне, после словесной перепалки спустили Николаевского с лестницы. В результате, как установило позднее следствие, тот получил перелом дужки шейного позвонка.
Николаевский после стычки отправился в сторону городского парка. По дороге у него открылось внутреннее кровотечение. От чего именно — от недолеченной язвы, от падения или от обеих причин — сказать сложно. Рано утром мужчину нашли мертвым и раздетым. По заключению судмедэкспертов, рабочего задушили особым приемом, при котором на шее у жертвы не остается характерных признаков.
Но по городу поползли слухи о причастности к убийству представителя власти (напомним, Гапанович работал в исполкоме, и, кроме того, был членом КПСС). К тому же стало известно, что прокурор не будет просить для предполагаемого убийцы высшую меру наказания, а предлагает осудить его по хулиганской статье, предусматривающей срок от 1 до 8 лет. Зная теперь все обстоятельства дела, можно сказать, что это, пожалуй, отчасти соответствовало тяжести преступления. Но народ считал иначе.
«Испорченный телефон» и требование смертной казни
Журналист Андрей Маховский писал, что по городу ходили следующие слухи. Мол, семьи Гапановичей и Николаевских враждовали еще с войны. Представитель первых якобы ушел в полицаи, вторых — в партизаны. Говорилось, что всю войну они гонялись друг за другом. В итоге Гапановича-старшего убили, после чего его трое сыновей дали клятву отомстить. Эта история была мифом, не соответствовавшим действительности, но народ решил, что чиновника спасают от неминуемого расстрела. Якобы пришедшие к власти полицаи и их пособники хотят спасти убийцу партизана.
Власти не сделали ничего, чтобы развеять эти слухи. Процесс назначили на 10 октября. Деревянное здание народного суда Слуцкого района, которое располагалось на улице Володарского (теперь — Максима Богдановича), не могло вместить всех желающих. Судьи просили у властей выделить более просторное помещение. Но те отказали. КГБ также рекомендовал провести суд в более просторном помещении, либо вывести микрофоны из зала на улицу. Но их не послушали.
Народ, собравшийся у зала суда, требовал для обвиняемых смертной казни. Поскольку большинство не знало, что происходит в зале заседания, возник «испорченный телефон». В первый день отец убитого заявил отвод составу суда, но его отклонили. Во второй — у людей случился конфликт с женой Гапановича. На третий день самого чиновника привезли в суд не в автозаке, как обычно, а на машине скорой помощи. Никакого особого отношения в данном случае к мужчине не было: утром один из заключенных Слуцкого изолятора вскрыл себе вены, и его на единственном автозаке срочно повезли в Минск, поэтому необходимой машины не было в наличии. Но люди искали во всех этих событиях скрытый смысл.
12 октября процесс решили прервать пораньше — примерно в три часа дня. Но конвоя не было, поэтому подсудимых не вывели из здания суда: стали ждать обещанное подкрепление. После 17 часов в здание полетели камни и колья. К тому времени около суда находились уже несколько тысяч человек.
Четверо выпрыгнули из окна, судья не рискнула К пяти-шести часам вечера, то есть к концу рабочего дня, толпа вокруг здания суда стала увеличиваться. К 19 часам в Слуцк прибыл генерал Родин, начальник отдела Министерства охраны общественного порядка БССР, а также солдаты, которые оцепили здание суда. Но они были без оружия.
Когда наступила темнота, в здание суда бросили несколько бутылок с бензином, слитым из баков стоявших невдалеке машин. Но пламя удалось сбить огнетушителями. В 21 час генерал Родин приказал применить спецсредство «Черемуха» — слезоточивый газ. На пять-десять минут люди разбежались.
Под прикрытием дымовой завесы подсудимых вместе с конвоем вывели из здания, посадили в автозак. При этом один из милиционеров поменялся с Гапановичем своей одеждой.
«Люди ринулись к машине, — вспоминал водитель автозака Алексей Сименченко. — У меня был только один выход — двигаться вперед. На полном ходу пробил забор. Пока выезжал на центральную улицу, машину побили — ни одного целого стекла. Да и мне досталось — выбитые зубы, сломанные ребра, поврежденный позвоночник. Выбравшись на улицу Ленина, сразу взял курс на Минск, поскольку ехать в Слуцкое КПЗ (КПЗ — камера предварительного заключения, теперь это изолятор временного содержания или ИВС. — Прим. ред.) не решился».
Но народ не поверил, что Гапановича уже нет в здании суда. Начались столкновения с милицией и солдатами внутренних войск. Несколько человек проникли в здание суда, разлили бензин и подожгли его. Толпа не пропустила пожарные машины к зданию: стекла автомобилей били кольями, забрасывали камнями, угрожали водителям. Несколько человек пытались перевернуть автомобиль скорой помощи с ранеными солдатами.
В этот момент в здании суда на втором этаже находились пятеро человек. Четверо мужчин выпрыгнули из окна. Одного из них, начальника КПЗ Станислава Татура, толпа начала избивать, приняв за Гапановича. Когда опомнились, было уже поздно. От полученных травм и отравления газом он впоследствии скончался в больнице. Также в больнице позднее умер заместитель начальника РОВД Александр Егоров, попавший туда с сердечным приступом. Старший инспектор службы Борисенок и участковый уполномоченный Евдокимчик остались живы.
А вот судья Галина Алексеева не рискнула выпрыгнуть. Она осталась в здании и погибла в огне. Ранее, когда это было еще возможно, она отказалась покинуть суд, опасаясь за судьбу документов.
Для зачинщиков — высшая мера, остальным — сроки
Суд о поджоге здания суда начался в феврале 1968 года и продолжался чуть более трех недель. На скамье подсудимых оказались 17 человек. Двоих — Николая Гринюка и Ивана Попова — приговорили к высшей мере наказания, их посчитали зачинщиками беспорядков. Одного оправдали. Остальные получили различные сроки — от 5 до 15 лет (причем трое были несовершеннолетними). Всего к различным видам ответственности были привлечены около 70 человек.
В городе прошла серьезная кадровая чистка. Секретарей райкома, начальника горисполкома, начальника милиции и прокурора освободили от работы. Несколько партийных и советских работников получили выговоры. Со временем их перевели на работу в другие города.
Гапановича и Сытько осудили в другом городе. Гапановичу дали восемь лет. Он сидел в колонии в Орше. После освобождения жил в Барановичах. Умер в 2006 году.
«Передайте товарищу Лукашенко: Произошла чудовищная ошибка!». У Беларусі сталініст-даносьнік трапіў пад рэпрэсыі й амаль не памёр за кратамі.
Былы дэпутат Вярхоўнага Савета СССР Мікалай Петрушэнка ў 2020-м годзе падтрымаў лукашэнкаўскую ўладу й пэрыядычна страчыў даносы ў КДБ. Але нечакана бумэранґ лукашэнкаўскіх рэпрэсый прыляцеў па самому даносьніку. У камуніста-сталініста знайшлі стары рэпост са СМІ, якое стала «экстрэмісцкім».
Петрушэнка - прафэсыянальны сэрыйны даносьнік.
У зьлітай Кібэрамі базе даносаў у КДБ ґрупа "Віцебск гуляе" знайшла 8 выпадкаў карэспандэнцыі Мікалая Сямёнавіча Петрушэнкі за пэрыяд з 2015 па 2022 год.
У некаторых выпадках пэнсіянэр патрабаваў праверыць розныя пасады й ґрупы ў сацсетках — пра адну ґрупу ў VK ён нават жартаўліва напісаў, што й сам падпісаўся на гэтую экстрэмісцкую супольнасьць.У гэтым жа паведамленьні ён падначваў супрацоўнікаў КДБ падпісацца на яго dzen-старонку.
Шэраг яго скарг таксама складаўся тым, каб падвергнуць сумневу здабытыя пасьведчаньні аб масавых растрэлах савецкіх грамадзян на Кабыляцкай гары каля Оршы. Там усталяваны мэмарыял у памяць аб ахвярах сталінскіх рэпрэсый.
Не спадабалася нашаму камуністу й "няправільная праўда". Калі ў талачынскай раёнцы выйшаў артыкул з успамінамі 102-гадовай ураджэнкі спаленай нацыстамі вёскі Рыдомля, наш сталініст вельмі аґрэсыўна адрэагаваў на яго. У аповядзе пра ваенны час жанчына згадала, што былі й тыя немцы, «якія частавалі дзетак шакалядам і давалі кавалачкі мыла для мыцьця».
Мужчына стаў тэлефанаваць у раёнку й райвыканкам, каб "няправільныя ўспаміны" выразалі з тэксту. Пасьля ягоных патрабаваньняў тэкст зьмянілі.
Петрушэнка апублікаваў тэкст з крытыкай раёнкі, назваўшы яго "Хто пад дахам ідэалягічнай вэртыкалі праводзіць антыбеларускую палітыку".
Пасьля таго, як у красавіку 2024 году на яго склалі пратакол за публікацыі, якія ён зрабіў у 2018 годзе, суд над ім нічым ня скончыўся — справу вярнулі ў РАУС на дапрацоўку, але дасьведчаны аматар «крэпкіх» лідараў ня стаў чакаць абвінавачваньняў у тым, што ён нямецкі й японскі шпіён — і выдаліў усе свае сацсеткі, але гэта яму не дапамагло.
У выніку– распавядае Orsha.eu – некалькі тыдняў таму Петрушэнка быў асуджаны на 10 сутак адміністрацыйнага арышту. На 7-ыя суткі, з-за цяжкіх умоў трыманьня, ў нашага сталініста пачаліся сур'ёзныя праблемы здароўя - адчынілася прабадная язва. Петрушэнку пасьпелі давезьці да бальніцы й выратавалі. Што з нашым камуністам сёньня, пакуль невядома, таму напішу аб гэтым, калі зьявіцца інфармацыя.
Пагаворым пра асаблівасьці 3 ліпеня ў гісторыі Беларусі. А таксама аб сёньняшнім блядзкам цырку, што адбываецца ў краіне.
У гісторыі Менску 3 ліпеня - гэта якаясьці зачараваная на вайсковыя падзеі дата:
1655 — маскоўскія войскі ўзялі Менск падчас вайны 1654–1667 гг. Горад быў спустошаны.
1660 — войскі Рэчы Паспалітай вызвалілі ад маскоўскага войска горад Менск і тэрыторыю да ракі Бярэзіны.
1944 — вызваленьне Менску Чырвонай Арміяй ад нацысцкай акупацыі.
Апошняя дата пры Лукашэнкі стала сьвяткавацца як Дзень Незалежнасьці краіны. Абрана была па рэзультатам рэфэрэндуму 1996-года, які адзначаўся як сфальсыфікаваны. Дагэтуль Дзень Незалежнасьці адзначалі 27 ліпеня, у дзень прыняцьця Дэклярацыі аб дзяржаўным сувэрэнітэце Беларусі. Якую адносіну да незалежнасьці мае 3 ліпеня нават дзяржаўная ідэялёгія ня можа даць дакладнага адказу. Ды й самае сьвята ў сучаснае беларускае супольнасьці, так кажам, ня вельмі прыжылося.
"За тры дзесяцігодзьдзі знаходжаньня Лукашэнкі ва ўладзе Дзень вызваленьня Менску так і не стаў сапраўдным Днём незалежнасьці Беларусі", лічыць гісторык Аляксандар Фрыдман.
24 лістапада 1996 году адбыўся Рэспубліканскі рэфэрэндум, які шмат у чым вызначыў наступны аўтарытарны вэктар разьвіцьця Беларусі. На рэфэрэндум, вынікі якога не былі прызнаны заходнімі краінамі, былі вынесены сем пытаньняў, а найбольшую падтрымку, паводле афіцыйных зьвестак, атрымала прапанова прэзыдэнта Аляксандра Лукашэнкі аб пераносе Дня незалежнасьці з 27 ліпеня на 3 ліпеня. За яго аддалі свае галасы больш за 88% удзельнікаў рэфэрэндуму.
У наступным 1997 годзе Дзень незалежнасьці (Дзень Рэспублікі) упершыню адзначаўся 3 ліпеня - у ”дзень вызваленьня Беларусі ад гітлераўскіх захопнікаў у Вялікай Айчыннай вайне” ў 1944 годзе. Так Дзень Рэспублікі, які не мае прамых адносін да ўзьнікненьня незалежнай беларускай дзяржавы ў 1991 годзе, прыйшоў на зьмену Дню незалежнасьці, які да 1996 году адзначаўся ў дзень прыняцьця Вярхоўным Саветам БССР Дэклярацыі аб дзяржаўным сувэрэнітэце ў 1990 годзе.
Перанос Дня незалежнасьці меў для Лукашэнкі прынцыповае значэньне й стаў важным этапам на шляху ліквідацыі дэмакратычнай спадчыны Беларусі пачатку 1990-х і вяртаньня да савецкіх традыцый. На гэты шлях дыктатар устаў адразу пасьля перамогі на выбарах 1994 году. Яшчэ 14 мая 1995 году Лукашэнка правёў свой першы рэфэрэндум, па выніках якога ненавісная яму дзяржаўная сымболіка (нацыянальны бел-чырвона-белы сьцяг і герб ”Пагоня”) былі заменены на крыху мадыфікаваныя сымбалі БССР, расейская мова набыла статус дзяржаўнай, а ў Беларусі зьявілася новае дзяржаўнае сьвята - ”Дзень Дзяржаўнага сьцяга, Дзяржаўнага герба й Дзяржаўнага гімна”, якое адзначаецца кожную другую нядзелю траўня (настолькі сьвята, што амаль ўсё сваё жыцьцё пра яго ня ведаў :D).
У 1997 годзе да ліку дзяржаўных сьвят дадаўся ”Дзень яднаньня народаў Беларусі й Расеі”, а ”Дзень Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь” 15 сакавіка пасьля кардынальнай зьмены асноўнага закона ў 1996 годзе хоць і захаваў свой статус дзяржаўнага сьвята, але страціў сваё значэньне, перастаўшы быць непрацоўным днём. Апошняя на дадзены момант зьмена ў каноне дзяржаўных сьвятаў Беларусі адбылася ў 2021 годзе, калі беларускія ўлады, кіруючыся прыкладам пуцінскай Расеі, вынайшлі свой ”Дзень народнага адзінства” і вырашылі адзначаць яго 17 верасьня - у гадавіну ўварваньня Чырвонай арміі ў Заходнюю Беларусь і Заходнюю Ўкраіну ў 1939 годзе, якія тады былі ў складзе Польшчы па вынікам Рыжскага міру пасьля Савецка-Польскае вайны. Якая гісторыя сьвята 3 ліпеня? Ці стаў ён за дзесяцігодзьдзі кіраваньня Лукашэнкам паўнавартасным ”Днём незалежнасьці”? І як ён адзначаецца ў 2024 годзе?
Дзень вызваленьня Менску
Гісторыя гэтага так званага Дня Рэспублікі фактычна пачалася з пастановы ЦК КП(б)Б ад 22 траўня 1945, якой партыйнае кіраўніцтва вырашыла ўрачыста адзначыць першую гадавіну вызваленьня беларускай сталіцы 3 ліпеня 1944 году й правесьці яе як ”усенароднае сьвята Перамогі й вызваленьня беларускага народа ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў”. Натхняльнікам урачыстасьці выступіў тагачасны першы сакратар ЦК КП(б)Б - у гады вайны па сумяшчальніцтве кіраўнік Беларускага штаба партызанскага руху - Панцеляймон Панамарэнка.
Урачыстае сьвяткаваньне 3 ліпеня ня стала, аднак, традыцыяй: ужо напрыканцы 1940-х гг. гэты дзень адышоў на другі плян і да канца 1960-х адыгрываў хутчэй другарадную ролю ў афіцыйнай беларускай савецкай культуры памяці. Дадзеная асаблівасьць тлумачыцца прахалодным стаўленьнем Крамля да ”Вялікай Айчыннай вайны”, якая ў часы Ёсіфа Сталіна й Мікіты Хрушчова ня мела вызначальнага прапагандысцкага значэньня, а галоўнае савецкае ваеннае сьвята ”Дзень Перамогі” 9 Мая ў гэтыя гады нават не зьяўлялася непрацоўным днём.
Сытуацыя ў корані зьмянілася пасьля прыходу да ўлады былога франтавіка Леаніда Брэжнева, пры якім ”Дзень Перамогі” стаў культавым савецкім сьвятам, а ”Вялікая Айчынная вайна” набыла статус найважнейшай падзеі савецкай гісторыі. У БССР, дзе з 1956 да 1980 гг. ва ўладзе знаходзілася т.зв. ”партызанская фракцыя” на чале з Кірылам Мазуравым, а потым Пятром Машэравым, новыя павевы з Масквы былі ўспрынятыя з энтузыязмам. Менавіта пры Машэраве за Беларусьсю канчатковы замацаваўся вобраз ”партызанскай рэспублікі”, а сам першы сакратар унёс важкі ўклад у мэмарыялізацыю вайны й папулярызацыю ведаў аб ёй.
Дзень 3 ліпеня прыцягнуў да сябе ўвагу ў 1969 годзе, калі ў БССР адзначалася дваццаць пятая гадавіна вызваленьня рэспублікі, і асабліва празь пяць гадоў, калі Менску нарэшце было прысвоена званьне ”Горад-Герой”. У 1970-е й 1980-е сьвята 3 ліпеня хаця й было шырока вядома ў рэспубліцы, але пры гэтым усё ж заставалася ў першую чаргу сталічным сьвятам — свайго роду ”днём горада”, да якога пакаленьні мянчан ставіліся з падкрэсьленым трапятаньнем і шчырай сымпатыяй.
”Дзень Рэспублікі”
У тым ліку дзякуючы гэтаму, а таксама з-за таго, што ўсьведамленьне фундамэнтальнага значэньня дэклярацыі аб дзяржаўным сувэрэнітэце ў шырокіх пластах грамадзтва адсутнічала, перанос Дня незалежнасьці на 3 ліпеня не сустрэў у постсавецкай і ўсё яшчэ вельмі савецкай па сваім духу Беларусі сурʼёзнага супраціву. Сам Дзень незалежнасьці 27 ліпеня да сярэдзіны 1990-х так і не пасьпеў укараніцца ў сьвядомасьці беларусаў: у другой палове 1990-х гг. дэмакратычныя сілы яшчэ праводзілі ў гэты дзень акцыі пратэсту супраць рэжыму Лукашэнкі, але й яны паступова сышлі на нішто.
Аляксандар Лукашэнка рэгулярна падкрэсьлівае, што 3 ліпеня зьяўляецца ключавым днём беларускага палітычнага календара й сапраўдным Днём незалежнасьці. Ва ўмовах прапагандысцкай інструмэнталізацыі вайны, на якую пасьля пратэстаў 2020 году робяць стаўку беларускія ўлады, гэтая тэндэнцыя за апошнія гады толькі ўзмацнілася.
У 2024 годзе ”Дзень Незалежнасьці” мае для Лукашэнкі й зусім асаблівае значэньне й з гэтай прычыны будзе адзначаны пампезна. Беларускі кіраўнік разумее, што 80-годзьдзе вызваленьня Беларусі стане са значнай доляй верагоднасьці апошняй круглай датай, якую ён застане на чале Беларусі. 3 ліпеня зьяўляецца, акрамя таго, пралёгам да дзьвюх іншых знакавых падзеяў, якія чакаюць Лукашэнку ў 2024 годзе: 20 ліпеня ён адзначыць трыццацігодзьдзе свайго знаходжаньня на прэзыдэнцкай пасадзе, а ў канцы жніўня яму споўніцца семдзесят гадоў.
Фота з сёньняшняга парада, ну калгасная крынжатына. Падабаную дзіч гадоў 5-6 таму ганялі па маёму роднаму гораду на 9 траўня, толькі там была сцэнка тыпа партызаны ды ваякі едуць і крычаць.
Акрамя таго на парадзе ўпершыню былі паказаны іранскія «Шахеды». Дроны-камікадзэ падаваліся як "айчынная распрацоўка". На кадрах можна пабачыць, што дроны маюць маркіроўку "Качэўнік" і "Герань-2". А цягнуць іх якіясьці кітайскія клоны Toyota Hilux:
Отличный комментарий!